In gesprek met gemeente Eindhoven
In gesprek met Rik Thijs, wethouder gemeente Eindhoven. Rik zat ten tijde van dit interview namens de steden van BrabantStad in de stuurgroep Van Gogh NP. Momenteel is hij betrokken als lid van het SPO van Van Gogh NP.
Wat is volgens hem de meerwaarde van Van Gogh NP?
U bent namens gemeenten (stad of plattelandsgemeente) partner in de ontwikkeling van het Van Gogh NP. Wat is volgens u de belangrijkste meerwaarde van deze ontwikkeling voor Brabant in het algemeen en specifiek voor de gemeenten en haar bewoners?
Het Brabantse landschap is zeer divers en recreatief aantrekkelijk. Het draagt ook bij aan de aantrekkingskracht van onze “Brainport regio”. Daarnaast spelen er veel grote opgaven, zoals de landbouwtransitie, de energieopgave, klimaatopgaven en de ‘verdozing’ van het landschap. Om het landschap aantrekkelijk te houden, zowel nu als in de toekomst, zullen we samen moet werken aan een landschap dat ruimte biedt voor deze vele ontwikkelingen én gebruik maakt van de kwaliteiten die er zijn. Dat is bijna niet te realiseren op gemeentelijk niveau, dat zullen we gezamenlijk moeten doen. Een initiatief zoals Van Gogh NP (nationaal park nieuwe stijl) geeft daar een sterke basis voor.
In een gemeentelijk beleid zal al aandacht en ruimte zijn voor het omringende landschap. Hoe past Van Gogh NP in jullie plannen?
Als Eindhoven hechten we veel waarde aan een gezonde leefomgeving, waarbij onze drie groene zones die stad-land verbinden (zogenaamde wiggen), cruciaal zijn voor de groene structuur van de stad. Deze wiggen verbinden de stad met het Brabantse landschap, ten zuiden met “Natuurgrenspark Groote Heide” en met twee wiggen worden we noordelijk verbonden met het Van Gogh NP. Door deze twee grote landschappen die om de stad heen liggen sterker te profileren, geven we een extra dimensie aan de werking en het belang van de groenstructuur en groenbeleving in de stad.
Een van de aandachtspunten in het masterplan is het versterken van de verbinding van het omringende landschap met de bebouwde kern van stad en dorp. Welke kansen ziet u daarbij? Wat zijn do’s and don’ts?
Aansluitend bij de vorige vraag, is het versterken van de stad-landverbinding heel belangrijk voor onze stad. Meer inwoners in Eindhoven, betekent meer behoefte aan groene leefomgeving om te ontspannen. Dat kan in de stad zijn, maar ook zeker aan de randen van de stad of verder in de (Brabantse) omgeving. Hoe? Door natuurnetwerken te combineren met recreatieve netwerken. Door de transitie van de landbouw in te zetten voor nieuwe natuurontwikkeling. Door ook de energieopgave onderdeel uit te laten maken van gebiedsontwikkeling. Zo ontstaan nieuwe kansen. Uitdaging wordt om slim te combineren: combineren we niet, dan missen we kansen – maar zoeken we een te complexe oplossing dan zal de ontwikkeling vertraagd worden of zelfs stil komen te liggen. Van belang is om in te zien dat we veel van onze opgaven in harmonie met de natuur en het landschap moeten doen en niet ten koste van deze belangrijke groene waarden.
Ontwikkelingen voor versterking van het landschap zijn al volop gaande in het gebied. Kunt u een of enkele huidige projecten uit uw gemeente noemen die we zouden kunnen noemen als een goed voorbeeld voor Van Gogh NP? Het gaat daarbij om projecten die waarde en kwaliteit toevoegen aan het landschap. Projecten waar samen wordt gebouwd aan het landschap van de 21ste eeuw.
We positioneren onze groene wiggen steeds beter. Daarvan zijn de Position Paper Genneper Parken en uitvoeringsprogramma Dommelparken (samen met de gemeente Nuenen en WS de Dommel) de meest recente resultaten. In de Genneper Parken (zuidelijk wig) werken we op basis van onder meer dit stuk ook al aan de klimaatopgave, door het park en zijn omgeving rondom de beek de Tongelreep klimaatrobuuster te maken. Daarvoor werken we nu samen met de provincie, het waterschap en de gebiedspartijen aan een uitvoeringsontwerp. Ook zijn we druk bezig met het realiseren van nieuwe natuur, met name in het Dommelpark (NW-wig).
Wat moet het Van Gogh NP vooral wel en vooral niet worden?
Wél: een gebied waar alle Brabantse kwaliteiten samen komen. Dat het voor inwoners en bezoekers een fijn beleefbaar geheel wordt. Dit kan landbouw of ondernemerschap zijn, maar ook de typische Brabantse landschappen. Recreatief aantrekkelijk, klimaat-robuust en een inspirerend voorbeeld voor andere ‘nationale en internationale parken’.
Niet: een papieren plan of een sectoraal vlekkenplan zonder middelen voor uitvoering, maar met een grote overlegstructuur
Wanneer is Van Gogh NP voor jullie geslaagd?
Als we op provinciaal niveau samenwerken met gemeenten, waterschappen en gebiedspartijen met zichtbaar resultaat. Als we budgetten en opgaven ontschotten en daarmee integrale gebiedsopgaven gemakkelijker laten verlopen, waardoor er meer energie (en geld) naar concrete maatregelen gaan waardoor het landschap daarmee voor mens en natuur aantrekkelijker wordt. Dat laatste moet ook merkbaar zijn in de waardering vanuit onze inwoners (en bezoekers): Er is een Brabants landschap “neergezet” dat met recht de naam van Van Gogh mag draagt en waar mensen graag in recreëren.
