Met de voeten in de modder voor Brabants Bodem

4 juli 2024

Opnieuw zijn studenten aan de HAS green academy de uitdaging aangegaan om in opdracht van Brabants Bodem, project in Van Gogh NP, de relatie te onderzoeken tussen de Brabantse Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij (BBM) en biodiversiteit. In 2022 is al onderzocht of dit KPI-systeem daadwerkelijk een positief effect heeft op de biodiversiteit en de bodem- en waterkwaliteit op agrarische bedrijven, wat in dit onderzoek wordt herhaald. Daarmee kunnen de data uit 2022 vergeleken worden met de data uit 2024. Biodiversiteit is hierbij gemeten door vogels en vlinders te inventariseren op melkveehouderijen. De bodem- en waterkwaliteit is getest aan de hand van opgestelde protocollen vanuit EarthWatch Europe. Wat vonden de vier onderzoekers daarvan, wat zijn hun ervaringen?

Zes maanden geleden zijn Arwen Barendregt, Femke Donkers, Cas van Sichem en Eva Visser gestart met het onderzoek. Begin juli is hun aandeel klaar en zijn de eindresultaten gepresenteerd. De studenten kijken er met een goed gevoel op terug. “Wat een ervaringen hebben we opgedaan afgelopen maanden, we hadden ons geen mooier onderzoek kunnen wensen!” Zo trappen ze dan ook enthousiast af.

Wat hield het onderzoek in?

In het project BBM van Brabants Bodem, worden aan de hand van Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s) deelnemende bedrijven getoetst op de biodiversiteit en duurzaamheid van hun areaal. In 2022 is door HAS-studenten al onderzocht of dit KPI-systeem daadwerkelijk een positief effect heeft op de biodiversiteit en de bodem- en waterkwaliteit op agrarische bedrijven. In dit onderzoek wordt dat herhaald. “Daarnaast hebben we ook de data uit 2022 vergeleken met de data uit 2024,” aldus de studenten. “Biodiversiteit meten we door vogels en vlinders te inventariseren op melkveehouderijen. De bodem- en waterkwaliteit hebben we getest aan de hand van opgestelde protocollen vanuit EarthWatch Europe.”

“Nat en modderig”, zo geven de studenten lachend toe. “Het was erg lastig om veldwerk te doen, dat heeft wel een beetje tegengewerkt. Aan het vlindertellen worden zware eisen gesteld, zo moet het minder dan 50% bewolkt zijn als het tussen de 13 en 17 graden is. Wanneer het 17 graden en warmer is, mag je ook met 100% bewolking tellen, zolang het maar niet te hard waait. Door de slechte weersomstandigheden moesten we de telling telkens uitstellen waardoor we aan het eind van de onderzoeksperiode enorm moesten haasten met de data-analyse.” Gelukkig met succes. Want een groot deel van het onderzoek besloeg de data-analyse. “Hiervoor hebben we een script opgesteld. Dat helpt in de onderzoeken die nog zullen komen. In het onderzoek van 2022 lag de focus niet op herhaalbaarheid. Maar wij zagen die potentie wel. Daarom hebben we een dataset gemaakt waar snel en efficiënt gegevens kunnen worden opgeslagen, zodat het mogelijk is meer data in de toekomst op te slaan.” Een natte en modderige periode dus maar met een ‘eind goed al goed’.

Hoe ging de samenwerking tussen boer en bioloog?

Het veldwerk is gedaan bij dezelfde 28 agrarisch ondernemers die in 2022 hebben meegewerkt aan het onderzoek. En dat is een mooie combinatie, hebben de studenten ervaren: “Dit project heeft ons zoveel geleerd. De samenwerking met de betrokken boeren was geweldig. We hebben door dit project gezien hoeveel waarde deze boeren hechten aan de natuur, dat ze zo hard hun best doen om goed voor de natuur te zijn, en dat ze veel willen leren, van ons als biologen/ecologen. Dat versterkt de samenwerking enorm, want wij hebben ook zoveel van hen geleerd!”

Komt er een vervolg?

In het onderzoeksrapport worden verschillende aanbevelingen gedaan. “Zo wordt aangeraden om in een vervolgonderzoek de meetvariabele te veranderen zodat er een grotere steekproef gecreëerd kan worden voor het meten van de biodiversiteit. Daarnaast raden we aan om enkele parameters te veranderen die minder beïnvloed worden door externe factoren.”

Voor de studenten loopt het veldwerk nog even door. “Deze zomer mogen we vanuit een andere rol voor een ecologisch adviesbureau een extra veldwerkronde doen voor vogels en vlinders. In september is dat veldwerk gereed en kunnen we aan de slag met de resultaten! We hebben hier veel zin in en kijken nu al uit naar deze nieuwe samenwerking met zijn vieren!” Het gehele eindrapport is eind 2024, begin 2025 beschikbaar op de website van Brabants Bodem.

Meer info?

Kijk op de website van Brabants Bodem in Van Gogh NP.
Het eindrapport van de studenten treft u eind 2024/begin 2025 ook aan op deze pagina.